تاثیر محلول‏پاشی مواد آلی بر برخی خصوصیات کمی و کیفی رازیانه (Foeniculum vulgar L.) در سطوح مختلف آبیاری

به‏منظور بررسی اثر محلول‏پاشی سالیسیلیک اسید، اسپرمیدین و متانول بر عملکرد، اجزای عملکرد، محتوی پرولین و کمیت و کیفیت اسانس گیاه رازیانه در سطوح مختلف آبیاری، آزمایشی به صورت کرت­های خرد شده در قالب طرح بلوک­های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی مرکز آموزش عالی بردسیر در سال زراعی 1396-1395 اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل سطوح مختلف کم آبیاری شامل 25، 50 و 90 درصد ظرفیت زراعی، به عنوان عامل اصلی و محلول‏پاشی سالیسیلیک اسید با غلظت یک میلی‏مولار، اسپرمیدین با غلظت 2/0 میلی‏مولار و متانول با غلظت 30 درصد حجمی به عنوان عامل فرعی بود. نتایج نشان داد افزایش سطوح تنش خشکی، منجر به افزایش معنی‏دار درصد اسانس و محتوی پرولین، و کاهش معنی‏دار دیگر صفات مورد بررسی شد. بیشترین درصد اسانس (86/2) در آبیاری 25 درصد ظرفیت زراعی و کمترین آن (84/1 درصد) در 90 درصد ظرفیت زراعی بدست آمد. به استثنای درصد اسانس، کلیه صفات مورد بررسی تحت تاثیر تیمار محلول‏پاشی (P≤0.01) قرار گرفتند. برهمکنش دو تیمار بر تعداد شاخه فرعی، تعداد چتر در بوته، تعداد دانه در چتر، وزن هزار دانه، عملکرد بیولوژیک، عملکرد دانه، عملکرد اسانس و میزان پرولین معنی‏دار بود. نتایج نشان داد در آبیاری 90 درصد ظرفیت زراعی بیشترین عملکرد دانه (1081 کیلوگرم در هکتار)، عملکرد بیولوژیک (5413 کیلوگرم در هکتار)، عملکرد اسانس (65/20 کیلوگرم در هکتار) و میزان پرولین (87/32 میکرومول) با محلول‏پاشی متانول حاصل شد. در حالیکه، در سطوح 50 و 25 درصد ظرفیت زراعی، بیشترین مقدار این صفات در محلول‏پاشی سالیسیلیک اسید بدست آمد. در کلیه صفات، اختلاف معنی‏داری بین محلول‏پاشی اسپرمیدین و عدم محلول‏پاشی در سطوح مختلف آبیاری مشاهده نشد. بطور کلی، نتایج تایید نمود که محلول‏پاشی متانول برای شرایط عدم تنش مفید بوده و محلول‏پاشی سالیسیلیک اسید بخوبی توانست اثرات منفی تنش خشکی بر رازیانه را تعدیل نماید.